Hüseyin ÖZKAN |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hayvancılık
|
|
|
a) Hayvan Varlığı ve Hayvancılık Faaliyetleri: Göller yöresinin merkezi konumundaki Isparta ili, büyükbaş, küçükbaş ve kümes hayvancılığı ile tatlı su balıkçılığının yapıldığı önemli merkezlerden biridir. Isparta ilinde, 2001 yılı itibariyle 70.354 adet büyükbaş hayvan bulunmaktadır. Büyükbaş hayvanların 33.234’ü kültür melezi, 21.905’i saf kültür ve 15.215’i de yerli sığır türlerinden oluşmaktadır. 326.395 olan küçükbaş hayvanların, 168.767’si kıl keçisi ve tiftik keçisi, 157.628’i de koyun türlerinden oluşmaktadır. Et ve süt verimleri düşük olan yerli sığır ırklarının verimliliklerinin artırılması amacıyla yüksek verimli kültür ırkı hayvanlarla tabi ve suni tohumlama yoluyla melezlenerek, ıslah edilmesi çalışmaları devam etmektedir.
Yerli koyun türlerinin ve kıl keçisinin yaygın olarak yetiştirildiği Isparta ilinde, hayvancılık Isparta halkının önemli geçim kaynakları arasında yer almaktadır. Hayvancılık yapılan ve hayvan sayılarının diğer ilçelere göre fazla olduğu ilçeler Yalvaç, Ş.Karaağaç, Senirkent, Merkez ve Sütçüler ilçeleridir. İlde koyun ve keçi yetiştiriciliği daha çok Merkez, Gelendost, Senirkent, Keçiborlu, Ş.Karaağaç ve Yalvaç ilçelerinde yapılırken, keçinin kendine has özelliği sayesinde dağlık ve engebeli alanların oldukça fazla olduğu Sütçüler ve Eğirdir ilçelerinde keçi yetiştiriciliği önemli yer tutmaktadır.
Isparta ilinde hem küçükbaş hayvan sayısında hem de büyükbaş hayvan sayısında giderek bir düşüş görülmektedir. Bu düşüşün nedeni olarak girdi fiyatlarının yüksek olması ve çiftçinin hayvancılıktan yeteri kadar gelir elde edememesinin rolü büyüktür.

İlde kümes hayvancılığı ve arıcılık faaliyetleri küçük ölçekli aile işletmeciliği şeklinde sürdürülmektedir. Çeşitli nedenlerle, 1997 yılında 225.350 olan tavuk sayısı, 1998 yılında 207.440, 1999 yılında 202.200, 2000 yılında 189.000, 2001 yılında 170.300 ve 2002 yılında da 176.435 olarak devamlı bir düşüş sürecine girmiştir. Toplam 176.435 tavuk bulunan ilde 19.037.000 adet yumurta üretimi yapılmıştır. 2002 yılı itibariyle 153 köyde arıcılık yapılmaktadır. 22.071 arı kovanından toplam 182 ton bal üretilmiştir. Bal üretimi 2001 yılında 159 ton, 2000 yılında 205 ton olarak gerçekleştirilmiştir.
b) Su Ürünleri: Göller yöresinin merkezi konumundaki Isparta ilinde bulunan tatlı su kaynaklarından, su ürünleri avcılığı ve üreticiliği önemli geçim kaynakları arasında yer alır. Özellikle Eğirdir gölü başta olmak üzere ilde bulunan göllerden elde edilen su ürünleri; tatlı su istakozu (Kerevit), tatlı su levreği (Sudak) ve sazandır. Kerevitin tamamı canlı veya konserve olarak, sudak balığının ise bir bölümü fileto ve dondurulmuş gıda olarak Avrupa ülkelerine ihraç edilmektedir.
1986 yılından sonra Eğirdir gölündeki kerevitlerde önlemeyen bir hastalık ortaya çıkmış, hastalığın diğer göllere de sıçramaması için kerevit avcılığı tamamen yasaklanmıştır. Buna rağmen hastalık diğer göllere de sıçramıştır. Hastalığın göllerdeki kerevitler üzerinde yaptığı tahribatın zaman içerisinde giderilmesi ve hastalığın bertaraf edilmesi amacıyla kerevit avcılığı yasağı 2000 yılına kadar devam etmiştir.

1986 yıllarında 10 milyon doların üzerinde olan su ürünü ihracatı 2001 yılı itibariyle sudak ve kerevit olarak toplam 2-2.5 milyon dolar civarına gerilemiştir. 2001 yılı itibariyle 380.347 kg dondurulmuş sudak balığı ihracatından 1.443.917 $, 201.272 kg kerevit ihracatından ise 892.096 $ elde edilmiştir.

Isparta ilinde göllerden başka akarsu kaynaklarının da elverişliliği sayesinde kültür balıkçılığı da oldukça gelişmiş ve yaygınlaşmıştır. Sayısı yıldan yıla artan ve projelendirilen 34 alabalık tesisi bulunmakta ve bunlardan önemli bir bölümü üretim yapmaktadır. 2001 yılında 356 ton sofralık alabalık üretilmiştir.
c) Hayvancılıkla İlgili Gerçekleştirilen Projeler: Bu proje ile hindi palazı yetiştiriciliğinin geliştirilmesi için 2.179 adet Amerikan Bronzu hindi palazı, civciv üretimini geliştirmek amacıyla 74.970 adet civciv dağıtımı yapılmıştır. Suni tohumlama yolu ile hayvancılığın geliştirilmesi amacıyla Tarım İl Müdürlüğünce 1.957, özel kliniklerce 6.632 olmak üzere toplam 8.589 baş ineğin suni tohumlaması yapılmıştır. Suni tohumlama hizmetlerinde kullanılmak üzere 2.600 doz dondurulmuş sperme alımı gerçekleştirilmiştir.
Hayvancılığın geliştirilmesi projesi çerçevesinde dış kaynaklı hayvancılık projesinin devamı olan süt sığırı işletmelerinde ön soy kütüğü projesi ve soy kütüğü projesi kapsamında aylık kayıt ve kontrol çalışmaları, aile işletmeleri çerçevesinde Isparta Holstein Damızlık Süt Sığırı Yetiştiriciler Birliği bilgisayarlarına kaydedilme işlemleri yapılmaktadır. İlde 2002 yılında salgın hastalıklardan iç ve dış parazitlerden çiftçilerin mevcut hayvanlarını korumak amacıyla Tarım İl Müdürlüğü tarafından 633.874 adet büyük ve küçük baş hayvan aşılanmıştır.
Hayvancılığın geliştirilmesi projesi çerçevesinde kurulan hayvancılık işletmelerindeki muhtelif gelişmelerin takip edilebilmesi için 1999 yılında 1.169, 2000 yılında 1.693, 2001 yılında 30.000 ve 2002 yılında 45.899 baş hayvana kulak küpesi takılmıştır.
İlde üretilen sütlerin değer fiyattan satılması ve muhafaza edilmesi amacıyla 1996 yılında Isparta İli Holstein Irkı Damızlık Süt Sığırı Yetiştiricileri Birliği kurulmuş, Türk -Anafi Süt Sığırcılığı Projesi kapsamındaki işletmeler bu birliğe devredilmiştir. 1996 yılından itibaren Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı bütçesinden sağlanan kaynaklarla süt soğutma tankları tesisleri kurulma çalışmalarına geçilmiş, Isparta Merkezde toplam 9,5 ton, Yalvaç İlçesi Kozluçay Kasabasında da 2 ton kapasiteli süt toplama tankları kurulmuştur. Bu iki noktadan tüketicilere perakende sağlıklı süt satışları sürdürülmektedir.
İlin Milas mevkiinde mülkiyeti İl Özel İdare Müdürlüğüne ait bir adet alabalık üretim tesisi bulunmaktadır. 1985 yılına kadar ildeki Su Ürünleri Bölge Müdürlüğü gözetiminde işletilen bu tesis o tarihten bu yana Tarım İl Müdürlüğü tarafından işletilmektedir. 1990-2000-2001 ve 2002 yıllarında toplam 696.330 adet alabalık yavrusu üretilmiş olup, bu miktarın 633.330 adedi alabalık üreten işletmelere satılmıştır.


İlde, Su Ürünleri Üretimini Geliştirme Projesi çerçevesinde faaliyette bulunan toplam 34 adet alabalık işletmesinde kapasite artırımı çalışmaları yapılmaktadır. Ayrıca Su Ürünleri Kirlilik ve Koruma Kontrol Hizmetleri Projesi çerçevesinde su ürünleri kirlenme koruma kontrol çalışması yapılmaktadır.
4342 Sayılı Mera Kanunu Çalışmaları: İlde 13 ilçe merkezi, 37 kasaba ve 174 köy olmak üzere toplam 224 yerleşim birimi mevcuttur. İlde mer’a çalışmaları fiilen 1999 yılında, 12 İlçede mer’a teknik ekipleri oluşturularak çalışmalara başlanılmıştır. 1999, 2000, 2001 ve 2002 yıllarında 207 yerleşim birimine duyuru yapılarak çalışma programına alınmıştır. 2002 yılı Ağustos ayı sonu itibariyle 176’sınde tespit çalışmaları tamamlanmıştır. Kalan 31 yerleşim biriminde tespit çalışmaları devam etmektedir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| | |